Populariteit van de Scootmobiel

Volgens cijfers van het CBS zijn er in Nederland honderdduizenden scootmobielen in gebruik. Vooral onder ouderen is het apparaat populair, omdat het een toegankelijke manier biedt om zelfstandig boodschappen te doen, familie te bezoeken of simpelweg een ritje in de buurt te maken. De scootmobiel vervangt voor veel ouderen de fiets of het openbaar vervoer. Ondanks de voordelen zijn er ook tal van nadelen en risico’s verbonden aan het gebruik van scootmobielen.

De Gevaren: Een Kwestie van Veiligheid

Het gevaar van scootmobielen zit in meerdere factoren, waaronder de beperkte fysieke en cognitieve capaciteiten van de gebruikers, de vaak complexe verkeerssituaties en de snelheid van de voertuigen. Laten we enkele van de belangrijkste risicofactoren op een rij zetten:

Beperkt Reactievermogen

Veel gebruikers van scootmobielen zijn op leeftijd, en met de leeftijd komen soms een verminderde reactiesnelheid, zichtproblemen en motorische beperkingen. Dit maakt het lastiger om snel en adequaat te reageren in gevaarlijke verkeerssituaties. Zelfs eenvoudige manoeuvres, zoals remmen of uitwijken, kunnen een uitdaging vormen.

Ongelukken in het Verkeer

Ouderen op scootmobielen komen vaak terecht in complexe verkeerssituaties waarin ze het overzicht verliezen. Ze delen de weg met fietsers, auto's en voetgangers, wat kan leiden tot gevaarlijke situaties. Volgens Veiligheid NL zijn de meeste ongelukken met scootmobielen eenzijdig, waarbij de bestuurder tegen een obstakel botst, kantelt of uit balans raakt. Toch zijn er ook veel ongelukken waarbij andere verkeersdeelnemers betrokken zijn, vooral bij kruispunten en rotondes.

Omvallende Scootmobielen

Een bekend probleem bij scootmobielen is dat ze vrij makkelijk kunnen kantelen, vooral bij het nemen van bochten of bij plotselinge manoeuvres. Dit kan gebeuren door onjuist gebruik, zoals te hard rijden of verkeerd sturen, maar ook door oneffenheden in het wegdek of stoepjes. Deze ongelukken kunnen leiden tot ernstige verwondingen, zoals botbreuken en hoofdletsel.

Gebrek aan Training en Ervaring

Veel gebruikers van scootmobielen hebben nooit enige vorm van rijopleiding of training gehad. De bediening van een scootmobiel lijkt eenvoudig, maar in de praktijk vereist het enige rijvaardigheid om veilig deel te nemen aan het verkeer. Zonder goede instructies of ervaring weten gebruikers vaak niet hoe ze het voertuig in verschillende situaties onder controle moeten houden.

Snelheidsfactor

Hoewel scootmobielen niet extreem snel gaan (gemiddeld rond de 15 km per uur), kan deze snelheid toch gevaarlijk zijn in bepaalde omstandigheden, vooral als een oudere bestuurder moeite heeft met de besturing of het tijdig remmen. Een ongelukkige botsing kan ernstige gevolgen hebben door de relatief hoge massa van het voertuig in combinatie met de kwetsbaarheid van de bestuurder.

Statistieken en Ongelukken

Uit diverse onderzoeken blijkt dat het aantal ongelukken met scootmobielen toeneemt. Volgens een rapport van het CBS waren er in 2021 meer dan 300 ernstige ongelukken waarbij scootmobielen betrokken waren, waarvan een groot deel met dodelijke afloop. Dit aantal is de afgelopen jaren sterk gestegen, wat aanleiding geeft tot bezorgdheid.

veiligheid NL geeft aan dat scootmobiel gebruikers een relatief hoog risico lopen op ernstige verwondingen in vergelijking met andere verkeersdeelnemers. Vooral valpartijen en botsingen met andere voertuigen zijn veelvoorkomende oorzaken van letsel. Daarbij komt dat oudere mensen vaak kwetsbaarder zijn, waardoor een ogenschijnlijk klein ongeval grote gevolgen kan hebben.

Maatregelen voor Veiligheid

Gezien de risico’s is het belangrijk dat zowel gebruikers als de samenleving zich bewust zijn van de gevaren van scootmobielen. Er zijn diverse maatregelen die de veiligheid kunnen verbeteren:

Rijtraining en Instructie

Een van de belangrijkste stappen die genomen kunnen worden, is het aanbieden van rijtraining voor scootmobiel gebruikers. Deze trainingen kunnen gebruikers leren   hoe ze hun voertuig veilig kunnen besturen, hoe ze moeten anticiperen op verkeerssituaties en hoe ze hun   rijvaardigheid kunnen verbeteren. Sommige gemeenten bieden al dergelijke trainingen aan,   dit zou breder beschikbaar moeten zijn.

Aanpassingen in het Wegontwerp

Het verbeteren van de infrastructuur voor scootmobiel gebruikers kan ook bijdragen aan de veiligheid. Dit betekent onder andere dat trottoirs en fietspaden goed onderhouden moeten worden, zodat er geen obstakels of gevaarlijke situaties ontstaan door slechte wegdekcondities. Daarnaast kan het scheiden van fietspaden en stoepen een veilige oplossing zijn, zodat scootmobielen minder snel in conflict komen met andere weggebruikers.

Verplichte Veiligheidsvoorzieningen

Het verplichten van bepaalde veiligheidsvoorzieningen op scootmobielen, zoals veiligheidsgordels, verbeterde verlichting en spiegels, zou kunnen helpen om de veiligheid te vergroten. Daarnaast kunnen snelheidsbegrenzers worden overwogen om te voorkomen dat scootmobielen harder rijden dan veilig is.

Bewustwording en Educatie

Naast training voor de gebruikers, is het ook belangrijk dat andere weggebruikers zich bewust zijn van de kwetsbaarheid van scootmobiel rijders. Campagnes die gericht zijn op het vergroten van de bewustwording rondom scootmobielen kunnen bijdragen aan meer begrip en geduld in het verkeer.

Hoewel de scootmobiel voor veel ouderen een onmisbaar vervoermiddel is, zijn de risico’s die eraan verbonden zijn niet te onderschatten. Het toenemend aantal ongelukken toont aan dat er meer aandacht nodig is voor de veiligheid van scootmobiel gebruikers. Met de juiste maatregelen, zoals rijtraining, infrastructuuraanpassingen en bewustwordingscampagnes, kan het gebruik van scootmobielen veiliger worden gemaakt. Zo behouden ouderen hun mobiliteit en zelfstandigheid, zonder dat dit ten koste gaat van hun veiligheid.

Het is van belang dat zowel gebruikers als beleidsmakers gezamenlijk blijven werken aan een veilige toekomst voor de scootmobiel in het Nederlandse verkeer.