Wat is gaslighting?
Gaslighting is een term die afkomstig is van het toneelstuk "Gas Light" uit 1938. Het gaat over een man die zijn vrouw probeert te overtuigen dat ze krankzinnig is door opzettelijk de gaslampen in huis te dimmen en te doen alsof hij niet weet waarom de lichten zo zwak zijn. Dit leidt tot verwarring en onzekerheid bij de vrouw, omdat ze niet begrijpt wat er aan de hand is en begint te twijfelen aan haar eigen geestelijke gezondheid.

Gaslighting is een vorm van manipulatie waarbij de dader opzettelijk de realiteit van het slachtoffer in twijfel trekt. Dit kan worden gedaan door het geven van valse informatie, het verdraaien van feiten of het ontkennen van de werkelijkheid. Het doel van gaslighting is om het slachtoffer te doen twijfelen aan hun eigen waarnemingen en gevoelens, zodat ze afhankelijk worden van de dader en de dader meer macht over hen heeft.
 

Hoe werkt gaslighting?
Gaslighting werkt doordat de dader constant kleine leugens, verdraaiingen en misleidingen gebruikt om het slachtoffer te manipuleren en in verwarring te brengen. Dit kan worden gedaan door het geven van valse informatie, het verdraaien van feiten of het ontkennen van de werkelijkheid.
Een veelvoorkomend voorbeeld van gaslighting is als de dader zegt: "Dat heb ik nooit gezegd" of "Dat heb ik nooit gedaan", terwijl het slachtoffer zeker weet dat de dader dat wel heeft gezegd of gedaan. Dit kan leiden tot verwarring en het gevoel van krankzinnigheid bij het slachtoffer.
Gaslighting kan ook subtieler zijn, zoals het geven van complimenten en vervolgens de daden van het slachtoffer in twijfel trekken. Bijvoorbeeld, de dader kan zeggen: "Je bent zo slim en getalenteerd, maar je hebt wel de neiging om dingen te vergeten" en vervolgens het slachtoffer bekritiseren als ze iets vergeten zijn. Dit kan leiden tot onzekerheid bij het slachtoffer en het gevoel dat ze tekortschieten.
 

Wat zijn de gevolgen van gaslighting?
Gaslighting kan ernstige gevolgen hebben voor het slachtoffer. 
 

Verlies van vertrouwen in jezelf
Een van de meest verwoestende effecten van gaslighting is het verlies van vertrouwen in jezelf en je eigen oordeel. Als iemand systematisch tegen je liegt en je laat twijfelen aan wat je weet en voelt, kan dit leiden tot een diepgeworteld gevoel van onzekerheid en zelftwijfel.
 

Angst en depressie
Gaslighting kan ook leiden tot angst en depressie. Het voortdurend ervaren van manipulatie en misbruik kan iemand het gevoel geven dat ze de controle over hun eigen leven kwijt zijn. Dit kan leiden tot een gevoel van hulpeloosheid en hopeloosheid, wat op zijn beurt kan leiden tot depressie en angst.
 

Isolatie van vrienden en familie
Gaslighting kan er ook toe leiden dat slachtoffers zich geïsoleerd voelen van vrienden en familie. Een dader kan het slachtoffer isoleren door te suggereren dat niemand anders te vertrouwen is, of door te voorkomen dat het slachtoffer sociale contacten heeft. Dit kan leiden tot een gevoel van eenzaamheid en isolement.
 

Posttraumatische stressstoornis
In sommige gevallen kan gaslighting leiden tot posttraumatische stressstoornis (PTSS). PTSS is een angststoornis die kan optreden na het ervaren van een traumatische gebeurtenis. Mensen die zijn blootgesteld aan gaslighting kunnen last krijgen van terugkerende flashbacks, nachtmerries en angstgevoelens.
Verlies van eigen identiteit
Gaslighting kan er ook toe leiden dat slachtoffers het contact met hun eigen identiteit verliezen. De dader kan het slachtoffer proberen te manipuleren om te geloven dat hun eigen verlangens en behoeften onbelangrijk zijn, of dat ze niet weten wat ze willen. Dit kan leiden tot een gevoel van verlies van eigen identiteit en een gebrek aan eigenwaarde.

Kortom, gaslighting kan zeer verwoestende gevolgen hebben voor het slachtoffer. Als je denkt dat je slachtoffer bent van gaslighting, is het belangrijk om hulp te zoeken bij een professional of een vertrouwde vriend of familielid. Het is ook belangrijk om te onthouden dat gaslighting een vorm van misbruik is en dat het niet jouw schuld is. Als je denkt dat je slachtoffer bent van gaslighting, zijn er verschillende manieren waarop je kunt reageren. Hieronder staan enkele stappen die je kunt nemen om jezelf te beschermen:

1. Identificeer het probleem: Het is belangrijk om te erkennen dat je slachtoffer bent van gaslighting. Dit kan moeilijk zijn, omdat de manipulatie subtiel kan zijn en je twijfel kunt hebben aan je eigen gevoelens en percepties. Als je merkt dat iemand je constant in twijfel trekt, je bekritiseert en kleineert, is het tijd om het probleem te identificeren.
2. Vertrouw op je eigen waarnemingen: Gaslighting kan je laten twijfelen aan je eigen waarnemingen en gevoelens. Het is belangrijk om te onthouden dat je gevoelens en percepties legitiem zijn, en dat je het recht hebt om ze te uiten en te verdedigen. Houd vast aan wat je waarneemt en laat je niet van de wijs brengen. 
3. Zoek steun: Het kan nuttig zijn om hulp te zoeken bij vrienden, familieleden of een therapeut. Het hebben van een ondersteunend netwerk kan je helpen om de realiteit te blijven zien en te voorkomen dat je geïsoleerd raakt. 
4. Stel grenzen: Het is belangrijk om grenzen te stellen met de gaslighter en duidelijk te maken wat acceptabel gedrag is en wat niet. Als de gaslighter bijvoorbeeld begint met bekritiseren of kleineren, kun je zeggen dat je niet bereid bent om naar zulke opmerkingen te luisteren. 
5. Verlaat de relatie: Als de gaslighting niet stopt en je je niet veilig voelt in de relatie, kan het nodig zijn om de relatie te beëindigen. Dit kan moeilijk zijn, maar het is belangrijk om jezelf te beschermen tegen emotioneel misbruik.